متخصص زنان و زایمان چه کسی است ؟
متخصص زنان و زایمان از رشته های تخصصی بالینی می باشد که برای تشخیص، درمان، پیشگیری و درمان بیماری های زنان فعالیت میکند و به این متخصصین پزشک زنان و زایمان گفته میشود. این متخصص بر روی بیماری های دستگاه تولید مثل، بیماری های پستان، مراقبت های مادران باردار و جنین، زایمان تمرکز دارد. اولین بار در سال ۱۲۹۷ رشته مامایی در مدرسه طب جزو رشته های پزشکی قرار گرفت. در سال ۱۳۰۰ دکتر امیر اعلم مریضخانه نسوان را افتتاح کرد و متخصص های خارجی در رشته مامایی و بیماری های زنان را به کار گرفتند و در شهریور سال ۱۳۲۳ اولین بیمارستان زنان و زایمان بنام وزیری توسط دکتر جهانشاه صالح افتتاح شد و از سال ۱۳۳۰ جراحی های بیماری های زنان و زایمان در بیمارستان گوهرشاد انجام شد و بعد از آن در شهرهای تبریز، شیراز، اهواز و مشهد بخش زنان و زایمان در بیمارستان ها تاسیس شد. از سال ۱۳۴۲ گروه های آموزشی بیماری های زنان و زایمان تشکیل شد.
در آن زمان ها دانش کافی برای تشخیص و درمان بیماری های زنان وجود نداشت اما در حال حاضر این شاخه از علم پزشکی پیشرفت های فراوانی داشته است و با افزایش آگاهی مردم در خصوص بیماری ها مخصوصا زنان میدانند به کدام تخصص و چه زمانی مراجعه کنند. متخصص زنان در زمینه های ناباروری زنان، سرطان های مرتبط با زنان، کنترل سلامتی در زمان بارداری، اختلال در دستگاه ادرای، تومورهای مربوط به زنان، جراحی زنان، جراحی های زیبایی زنان، سقط جنین، تشخیص بیماری های جنسی، ناهنجاری های مادرزادی و بسیاری از بیماری های مرتبط به زنان فعالیت دارد.
مهارت های کاربردی که یک متخصص زنان و زایمان باید در آن تخصص داشته باشد عبارتند از روش آموزش، مدیریت زمان، کاربرد علوم، مدیریت منابع انسانی، گوش دادن، خدمت رسانی، متقاعد سازی. شناسایی اهداف و اقدامات لازم و بروز بودن دانش فنی، کمک و همیاری، تصمیم گیری و حل مشکلات بیمار، ارتباطات بین فردی،ارزیابی و مستندسازی و ثبت اطلاعات و تشریح مفاهیم اطلاعات از جمله فعالیت هایی هستند که در حیطه کاری متخصص زنان میباشد.
آنکولوژی زنان:
این تخصص برای تشخیص و مدیریت جراحی بیماری های سرطانی و غیر سرطانی دستگاه تناسلی زنان می باشد. زیرا در نقاط مختلف اندام های تناسلی زنان احتمال بروز توده های سرطانی وجود دارد.
اختلالات کف لگن:
این اختلالات بر عملکرد اندام های لگنی تاثیر می گذارد مانند دردهای لگنی در زنان و متخصصین در این حوزه بیماری هایی چون افتادگی اندام ها، مشکلات مثانه، روده، ضعیف شدن عضلات لگنی و بافت های همبند را درمان می کنند.
نازایی و ناباروری:
متخصصین ناباروری در تشخیص و درمان مشکلات باروری انجام وظیفه میکنند و به افرادی که در تلاش برای بچه دار شدن دارند کمک می کنند. این متخصصین هم در ناباروری مردان و هم زنان فعالیت دارند.
پریناتولوژی:
متخصص پریناتولوژی فوق تخصص مامایی مربوط به مراقبت از جنین و بارداری های پیچیده و پر خطر می باشد که به عنوان طب مادر و جنین شناخته شده است. هر پزشکی می تواند با گذراندن چند دوره مدرک آن را دریافت نماید.
متخصصین زنان تمامی بیماری های مربوط به اندام تناسلی زنان را تشخیص و درمان میکند این متخصصین به سلامت جنسی زنان مانند غربالگری سرطان و معاینات فیزیکی کمک می کنند. متخصصین زنان شرایطی که بر سیستم تولید مثل زنان تاثیر دارد تشخیص و درمان می کنند.
آندومتریوز:
بیماری نسبتا شایع در زنان می باشد که بافت آندومتریوز خارج از رحم رشد می کند و این حالت علت های متفاوتی دارد و باعث درد شدید در لگن می شود و باردار شدن برای این افراد را سخت میکند. متخصص زنان وضعیت بیمار را بررسی می کند تا بتواند برای درمان تصمیم گیری کند.
کیست های تخمدانی:
ضایعاتی کیسه ایی شکل هستند که به حالت مایع و یا جامد و در بیشتر مواقع این کیست ها بی ضرر می باشند. بیشتر این کیست ها بدون درمان خاصی بعد از چند ماه از بین می روند. اما در بعضی مواقع این کیست ها پیچ می خورند و یا پاره میشوند که باید تحت درمان با متخصص زنان قرار بگیرند.
فیبروئید رحم:
فیبروم رحمی بافت های اضافه ای هستند که در رحم تشکیل میشوند و اغلب در طول سالهای باروری ظاهر میشوند. این طوده ها سرطانی نیستند اما برای درمان آنها باید به متخصص زنان مراجعه کرد .
عفونت های واژن:
این عفونت ها به دلایل مختلفی بوجود می آیند از جمله تماس جنسی و بیماری های مقاربتی. علائمی که در این مشکلات وجود دارد خارش و سوزش در واژن می باشد. برای تشخیص و درمان این عفونت ها باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کرد.
درد لگنی:
بیشتر دردهای لگنی در زنان بخاطر مشکلات رحم و تخمدان می باشد و برای درمان این دردها باید اول عوامل آنها شناسایی شود
خونریزی نامنظم:
بیشتر زنان دچار خونریزی های نامنظم در دوران پریودی خود میشوند. که این افراد حتما باید توسط متخصص زنان معاینه و در صورت نیاز درمان شوند.
یائسگی:
یائسگی بیماری نیست و در زمان مشخصی برای تمام زنان بوجود خواهد آمد. اما در این دوره مشکلاتی برای برخی از زنان ایجاد میشود که با مراجعه به متخصص زنان راه حلی برای کنترل این مشکلات پیشنهاد می دخند.
برای کنترل سلامت باروری زنان و مراقبت ها و پیشگیری و درمان باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کرد. در صورت علائمی که گفته میشود حتما به متخصص زنان مراجعه کنید.
درد لگن
درد قاعدگی نامتعارف
درهای دردناک در دوران بارداری
مشکلات باردار شدن
افسردگی بعداز زایمان
خونریزی یا ترشح های نامنظم
زخم یا توده در ناحیه واژن
خارش یا سوزش یا بوی نامطبوع در واژن
درد هنگام رابطه جنسی
اختلال در عملکرد جنسی
بنا به مشکل روند درمان متغییر است . روش های درمانی متعددی مانند سونوگرافی، پاپ اسمیر، نمونه برداری، کولپوسکوپی، بیوپسی، هیدروسکوپی و ... مورد استفاده قرار می گیرد. انتخاب کدام روش توسط متخصص بسته به بیماری و وضعیت فیزیکی بیمار مورد استفاده قرار می گیرد.
هیسترکتومی:
با این روش رحم زنان برداشته می شود تا از عوارض بدتر و وخیم تر جلوگیری کرد. با برداشتن رحم از مبتلا شدن به بسیاری از بیماری ها جلوگیری می شود.
برداشتن فیبروم رحمی:
این توده غیر سرطانی برداشته میشود تا از مشکلات بعدی در بیمار جلوگیری شود. فیبروم ها توده های غیر سرطانی هستند که با جراحی برداشته میشود و جراحی پیچیده و دشواری نیست.
کیست تخمدانی:
کیست های تخمدانی کیسه هایی هستند پر ازمایع که با جراحی برداشته میشوند. این کیست ها معمولا مشکل زا نیستند و خطرات زیادی برای بیمار ایجاد نمیکنند و بیشتر زنان در سنین باروری با این مشکل روبه رو میشوند.
سیستکتومی تخمدان لاپاراسکوپی: این روش برای برداشت کیست از تخمدان هاست که با برش کوچک و بازار تخصصی انجام می شود.این روش کم تهاجمی است و با برش های شدید و عمیق نیست . درمان چسبندگی: چسبندگی داخل رحم باعث مشکلات زیادی میشود مانند سقط جنین. اگر این چسبندگی ها درمان نکنیم عوارض ناخوشایندی ایجاد خواهد کرد. از بین بردن پولیپ رحم: به سلول های غیر سرطانی در دیواره رحم پولیپ رحمی گفته میشود که حالت گوشتی دارند و معمولا در نقاط پوششی رحم بوجود می آید. بخاطر وجود این پولیپ ها خونریزی های غیر عادی بوجود می آید که حتما باید توسط متخصص زنان درمان شود.
پولیپکتومی هیستروسکوپی: با این روش پولیپ های رحم جراحی میشود و در تخصص پزشک زنان است. این روش هم جزو روش های کم تهاجمی است و خبری از برش و تیغ جراحی نیست. ابلیشن آندومتر هیستروسکوپی: از این روش برای دیدن داخل رحم و درمان خونریزی های غیر عادی استفاده میشود. این روش را می توان بخاطر حفظ رحم به روش هیسترکتومی جایگزین کرد. در این روش لایه نازکی از بافت رحم سوزانده میشود تا خونریزی را متوقف کرد.
عقیمسازی هیستروسکوپی: با این روش برای جلوگیری از بارداری استفاده میشود و توسط متخصص زنان انجام میشود. جراحی به کمک ربات: با این روش به کمک دستگاه هایی تحت کنترل رایانه برای عمل های زنان با متخصص زنان انجام میشود که ابزارهای متنوعی وجود دارد که بصورت اتوماتیک و خودکار کار می کنند. متخصصین روش کار با این ابزارهای اتوماتیک را می دانند.